Foto: Borgarting Lagmannsrett in Oslo. Foto van Anne-Sophie Efrim, eigen werk, CC-BY-SA 4.0.
Een lichte bewerking van mijn Facebook-bericht op 21 november.
In Noorwegen zijn “slimme stroommeters” verplicht (in tegenstelling tot in Nederland, waar je ze, vooralsnog, kan weigeren). Die meters zijn niet bekabeld en zenden een pulserende microgolfstraling uit. Zulke straling is voor niemand gezond, zeker niet op lange termijn. Sommige mensen zijn extra gevoelig, die ondervinden al snel ernstige acute klachten van deze en andere stralingsbronnen.
De enige manier om te voorkomen dat zo’n stralende slimme meter in je huis komt terwijl je toch stroom houdt, is door een doktersverklaring aan de netbeheerder te overhandigen. Dan kun je nog niet de slimme meter uit je huis houden, maar je kunt in elk geval het communicatiedeel laten verwijderen. (Overigens hebben mensen met ernstige electrohypersensitiviteit ook al last van een meter zonder communicatiedeel, vanwege de “vuile stroom”. Dit zijn mensen die allerlei aanpassingen in hun huis hebben om nog een redelijk normaal leven te kunnen leiden.)
Makkelijk is het niet om zo’n doktersverklaring te krijgen, vooral omdat het Noorse “Gezondheidsdirektoraat” dokters expliciet verbiedt om zo’n verklaring te geven. De straling van slimme meters is immers “zeer zwak” en ver onder waarden die weefsel opwarmen (wat bijvoorbeeld radioactieve straling doet), en dan kan het “dus” niet schadelijk zijn, is de opvatting die ook wordt verdedigd door stralingsautoriteit DSA (Direktoraat voor stralingsbescherming en atoomveiligheid).
Mag je als klant de netbeheerder weigeren om een “slimme meter” te installeren als je daarvan gezondheidsklachten krijgt? Of zijn zulke gezondheidsklachten “duidelijk ongegrond”, en mag daarom een netbeheerder aan wie de toegang tot het huis van een klant wordt geweigerd de stroom afsluiten? Dat was de kern van deze rechtszaken.
Een grote hoeveelheid onderzoek werd gepresenteerd en deskundigen werden gehoord, die laten zien dat ook straling ver beneden de opwarmingsgrens wel degelijk biologische gevolgen heeft. Bijvoorbeeld Magda Havas. Dat gezondheidsklachten als gevolge van straling dus niet zomaar “allemaal psychisch” zijn. De netbeheerder als tegenpartij leunde natuurlijk op de stralingsautoriteit.
Zowel de rechter bij de rechtbank als de rechters in het Gerechtshof kozen er echter, kort gezegd, voor geen zelfstandig oordeel in te nemen en te vertrouwen op de stralingsautoriteit. Daarmee gingen ze om een belangrijk punt heen, dat immers juist de stralingsautoriteit uitdaagt.
Erg teleurstellend natuurlijk, twee rondes verliezen. En zeer kostbaar om de torenhoge kosten van de tegenpartij te betalen. Maar er is ook hoop. Er is nu genoeg geld ingezameld voor de derde ronde, die naar de Noorse Hoge Raad.
Het is nog maar de vraag of de Hoge Raad de zaak accepteert. Slechts een klein percentage van de aangedragen zaken wordt in behandeling genomen. Maar volgens de advocaat maakt deze zaak toch wel een goede kans, vanwege de principiele kanten. Burgers die hun gezondheid willen beschermen, lopen stuk tegen een staat die sterk verouderde stralingsrichtlijnen hanteert en zelfs actief tgenwerkt dat ze een doktersverklaring krijgen.
Honderden burgers hebben alleen al in de laatste inzamelingsronde financieel bijgedragen. Ook nieuwe. Dit laat zien dat steeds meer Noren de gezondheidsgevaren van ook niet-radioactieve straling serieus nemen.
Ergens in februari horen we of de Hoge Raad doorgaat met de zaak.
Ik wens jullie een goed, gezond en (dus) stralingsarm nieuw jaar.