Vandaag startte de serie “Hjerterått”. Gekeken met het hele gezin, de zaterdagse pannenkoeken op een bordje op schoot. Maar ik vergat ze bijna op te eten, zo spannend is deze jeugdserie, waarvan je de titel zou kunnen vertalen als “hartverscheurend”.
Het tienermeisje Anneli heeft het erg naar haar zin in Oslo. Dan moet haar vader op stel en sprong de overleden dierenarts in Kautokeino vervangen en verhuist het gezin naar de binnenlanden van Finnmark. Anneli heeft natuurlijk helemaal geen zin om in zo’n godverlaten oord tussen de Samen te gaan wonen. Maar ze heeft weinig tijd om er over na te denken. Voor ze weet wat er gebeurt zit ze tot over haar oren in de conflicten in haar nieuwe woonplaats.
Conflicten tussen mensen die de weinige wolven in dit land willen beschermen en rendierhouders die wolven het liefste dood zien, omdat wolven veel rendieren zouden doodbijten.
Een conflict tussen Anneli en haar vader de veearts. Conflicten tussen families, en conflicten tussen kinderen. God, wat kunnen die Samenmeisjes geraffineerd pesten.
De nieuwe buurvrouw van Anneli wordt gearresteerd. De politie denkt dat ze zelf haar rendieren doodt, terwijl ze het doet lijken of een wolf dat heeft gedaan, in een poging schadevergoeding op te strijken. Wij als kijkers vermoeden al snel dat juist iemand anders de buurvrouw zwart probeert te maken. Wie en waarom, dat weten we nog niet. Maar het wordt superspannend, terwijl we waarschijnlijk ook wel op een portie romantiek met buurjongen Issat kunnen rekenen. En ik sluit niet uit dat er nog ergens een sjamaan gaat opduiken.
Tussen al die actie door zien we prachtige beelden van de winterse vlakten. En mijn grote held Niko Valkeapää is de muziekleraar op school! En de makers zien kans om op een pedagogische manier er toch flink wat informatie over Samen in te proppen.
Een brug slaan tussen de Samische en de Noorse cultuur is ook een uitdrukkelijk doel van de serie. Het slaan van zo’n brug is broodnodig. De vrouwelijke hoofdpersoon, die uit Fredrikstad in Zuid-Noorwegen komt, zegt dat ze eerst niets anders van Samen wist dan dat ze Samisch spreken en iets met rendieren doen. Dat geldt waarschijnlijk voor heel veel kinderen, jongeren en ook volwassenen in Noorwegen. Tegelijkertijd zijn er hier in het noorden veel spanningen en irritaties tussen Samen en Noren – Samen en Noren, beter kan ik het even niet zeggen, maar eigenlijk klinkt zo’n onderscheid heel raar – zijn we eigenlijk niet allemaal Noordkalotbewoners?- Er wordt gegnuifd over Samen die altijd maar schadevergoeding voor van alles en nog wat zouden willen. En er laaide een geweldige haat op toen er sprake van leek dat het voor Samen in Tromsø iets makkelijker zou worden om hun taal te leren.
De serie is voor kinderen van 7 jaar en ouder, volgens de omroep NRK. Volgens de facebookpagina van de serie is hij voor kinderen van 9 tot 12 jaar. Dat lijkt mij een juistere aanduiding. Voor onze zevenjarige was het allemaal veel te eng en te snel.
Regisseurs zijn Grethe Bøe-Waal en Nils Gaup – die laatste van de bekende films over het Kautokeino-opprøret (2008) en Veiviseren (1987). En de vader van Anneli wordt gespeeld door de eveneens gevierde Mikkel Gaup, die ooit de hoofdrol speelde in Veiviseren.
Serie via Internet bekijken. Tot een maand lang na uitzending van de aflevering. Alleen mogelijk voor wie in Noorwegen woont.