Tag Archives: herdichting

Het lied van Elias – herdichting

Dit heeft-ie nog nooit meegemaakt, vertelt zanger Lars Bremnes. Vorige week vrijdag publiceerde hij een video van zijn nieuwste lied Elias’ lied, en de zondag daarna was die al 160.000 keer gezien.  Het lied over vluchteling Elias raakt kennelijk veel mensen in hun hart, dat merkt hij ook tijdens concerten.

Het duurde even voor hij als zanger zijn invalshoek in de vluchtelingencrisis had gevonden. Maar de fictieve Elias bleek de oplossing. “Een man die Elias heet, kan zowel Noors zijn als Syrisch of jood. Die naam werkt in meerdere nationaliteiten, culturen en religie.”

Lars Bremnes hoopt op hertalingen uit het Noord-Noors, zodat zoveel mogelijk mensen het kunnen begrijpen. En het allerliefst moet het ook gezongen in een andere taal. “Ik ga waarschijnlijk nooit een Arabische versie inspelen, maar als iemand anders dat wil doen, dan zou dat fantastisch zijn.”

Laat het nou net de tijd voor mijn jaarlijkse rond-Pasen-gedichten-herdichten-project zijn. Een Arabische versie kan ik hem niet geven, wel een Nederlandse. Daarmee is niet gezegd dat deze versie perfect is. Hij kan vast beter. Hebben jullie ris of ros? Kom maar op.

Bremnes schrijft: “Fascinerend hoe onze talen elkaar ontmoeten in sommige woorden, hoeveel Nederlands er in Noors zit. Ik kan niet beoordelen of deze tekst klaar is om gezongen te worden, maar dat is nu ook niet het belangrijkste. Belangrijk is dat meer mensen de kans krijgen hem te begrijpen.”

ELIAS’ LIED

Ik ben moe van als vluchteling leven
Ik ben moe van te lastig te zijn
Ik ben moe van het zoeken naar wegen
Ik ben moe, kan niet schuilen voor pijn
Ik ben moe van dat ik het probleem ben
Toch niet ík bombardeerde mijn land
Ik ben moe van als vluchteling leven
Ik ben maar een gewone man

Er zijn er, die zien slechts mijn huidskleur
Mijn geloof is een reden voor hoon
Ik zou zelfs de apocalyps zijn
Wanneer word ik weer een persoon?
Ik ben moe dat ik altijd moet staan voor
God of mijn volk of mijn land
Eigenlijk ben ik een werker
Een nijvere timmerman

O, ging ik maar weer naar mijn werk toe
Een afscheidskus met mijn vrouw
Weten dat wij en de kinderen
Samen eten vanavond, al gauw
Zat ik maar weer met mijn vrienden,
Theedrinken daar op het plein
We lachen zo hard, we vergeten onszelf
Ver van verdriet
Ver van verdriet en pijn

Ik ben moe van als vluchteling leven
Moe van dat wachten, zo lang
Als ik alles laat zien moet ik horen
Dat men nog meer papieren verlangt
Moe van dat altijd maar arm zijn
Nooit zeggen: ik tracteer!
Nu heb ik slechts slaaploze nachten
Neem ze maar, ik heb er nog meer

Ik weet: op een dag komt de vrede
In mijn land dat nu zo hard bloedt
Dan reis ik terug, dat is zeker
Ook al is dat het laatste wat ik doe
Terugkomen bij mijn geliefden
Huilen en zingen, groot feest
Dan ben ik weer die Elias
Elias
De man die ik ben geweest

Tekst en melodie: Lars Bremnes, 2015.
Herdichting Noors-Nederlands: Karin Swart-Donders, gepubliceerd met toestemming van Lars Bremnes.

Andere Bremnes-herdichtingen van mij:
Kari Bremnes – In het noorden van het land (door Geri de Boer en mij)
Knut Hamsun – Vergeten is alles over honderd jaar, uitvoering door Lumsk en Ola Bremnes

Oudnoords Songfestival

Terwijl ik zwoeg op de voorbereiding voor een examen Eldre språk og språkstruktur, is vanavond het Eurovisie Songfestival.

Ik dacht, ik combineer die twee, dacht ik. Dus ik herdicht voor de grap een paar fragmenten van liedjes in het Oud-Noords. Dat wil zeggen de taal (talen) die in het noorden werd gesproken van ca. 700 tot 1350. Scandinavisch van rond duizend jaar geleden.

Ik streef bovendien naar een hertaling die ook een klein bitje loopt. Poëtisch is. Dat valt natuurlijk niet mee. Alleen al omdat mijn woordenboek maar één kant op gaat, van norrønt naar Noors. En ook omdat lang niet alle liedjes zo poëtisch zijn in het origineel, om het maar zacht uit te drukken.

In elk geval, hier komt de eerste. Onze hele goede vaderlandse inzending, die naar ik hoop en vertrouw hoog gaat eindigen.

Himinn er svartr ok blár
Ek Ϸykkir á Ϸér
Eptir storminn hér í ró

Kijk ook eens naar deze hertaling in het Nederlands van het hele lied door Dolly Bellefleur.

Meer volgt!

De Noorse Carl Espen bevindt zich nog niet in de stilte na de storm. Nee, hij is nog midden in een storm. Wel een stille storm. Het is verleidelijk om “silent” te vertalen met “stille”, en dat ga ik ook gewoon lekker doen. Al vermeldt het Bokmålsordboka dat “stille” uit het Nederduits komt. Zoals trouwens heul veel tegenwoordige Noorse woorden. Dan vermoed ik dat het pas in de Hanzeatentijd in de taal is gekomen, dus niet bestond in de Oudnoordse tijd. Er moet natuurlijk een ander woord voor “stil” of “zwijgend”zijn, maar dat vind ik zo snel niet. En trouwens ook niet voor “ik hoop”, dus daar heb ik maar moeilijk gedaan met “ik zou willen”. Je moet wat.

Ok stille stormviðri er í mér
Finna heim ek vil
Ek vildi nǫkkur kann mik finna
Og segja ek heyrir til

Ook maar even brutaalweg “someone” vertaald met de vrouwelijke vorm nǫkkur.

Tick-tock zet een nieuw record in domme teksten. Hier besteed ik niet al te veel moeite aan.

Tikk-tokk
Heyrir Ϸú mik Ϸér tikk-tokk

Aanvulling 11 mei.
Apropos, het geluid van verliefde hartjes. The Netherlands konden er ooit ook wat van. Teach In won in 1975 met Ding a Dong.
Hier is, na wat zoeken, de Nederlandse versie, Ding dingedong.

… hjarta litilt kallaði “ding dinge-dong”

In het noorden – herdichting

Het is weer tijd voor de traditionele rond-de-Pasen-herdichting. Dit jaar is het de beurt aan het lied E du nord (Ben je noordelijk) van Kari Bremnes. Het is het openingsnummer van haar meest recente album Og så kom resten av livet (En toen kwam de rest van het leven) uit 2012.

Kari zingt in E du nord over de schijnbaar eindeloze donkere herfst en winter zo ver in het noorden. Je hebt het gevoel dat het licht nooit meer terugkomt. Maar het komt uiteindelijk toch, elk jaar weer.

Herdichten is nooit makkelijk. Dat geldt ook voor dit lied. Kari’s typische Noord-Noorse dialect is heel moeilijk over te zetten.
Als je wil dat het lied ‘loopt’ en liefst ook nog rijmt, is het duidelijk dat je op een aantal plaatsen moet durven afwijken van de letterlijke tekst. Natuurlijk zodanig dat je wel de geest van de tekst goed meeneemt. Zo hebben wij, Geri de Boer en ik, het in elk geval opgevat. Bijvoorbeeld de passages over mensen die aan de kant staan en de zon die zoek is zijn iets anders in het Noors.

Deze herdichting kan vast nog veel beter.
Dus, lieve lezers, kom gerust met de bekende ris og ros, suggesties, vragen en oplossingen.

Niet altijd zal het zo gaan
zoals jij had gedacht
Niet altijd haal je de boot
die je nodig had in de nacht
Je ziet alleen nog zijn lichten
op weg naar een andere plaats
net nu je opnieuw zou beginnen
maar vier minuten te laat

In het noorden van het land
is er meer wat je niet kan bereiken
steeds opnieuw staan er mensen wat triest aan de kant
een of andere kans na te kijken
in het noorden van het land

De zon is zoek in december
die zie je niet meer dit jaar
De nacht eet langzaam je dag op
is onverzadigbaar
Noorderlicht niet aan de hemel
De sterrenhemel verdween
koop maar een ster in de winkel
vallen zie je er niet een

In het noorden van het land
geef je over en ga in het duister
Wacht nu maar, op een avond
gaat het doek aan kant
en verschijnt er een licht
van gods luister
in het noorden van het land

Vaak is de wind al gedraaid
voor je terug bent aan land
Het gaat niet zoals je verwacht
niet altijd volgens plan
Maar daarin ben jij niet alleen
wij roeien in elk onze boot
en kruisen elkaar in het donker
de fjord is diep en groot

In het noorden van het land
ben je nu door de zwartste tijden
Lente ziet jou en is aangeland
je bent haast aan de andere zijde
in het noorden van het land

tekst: Ola Bremnes/ Kari Bremnes
muziek: Ola Bremnes

Herdichting: Karin Swart-Donders en Geri de Boer. Gepubliceerd met toestemming van Kari Bremnes.

Eerder werden rond de Paasdagen herdicht Nils-Aslak Valkeapää, Kolbein Falkeid en Rolf Jacobsen

Herdichting Anne Bøe

Ik wilde knallen
maar iedereen was zo lief tegen mij

     ze zeiden democratie
en stuurden ze het land uit

wij zijn een natie wij met
openheid voor allen
     meer democratie

er zouden meer kunnen komen
er zouden veel kunnen komen

     ik wilde wij wilden knallen
na wat hij deed tegen allen

wilden meer democratie
     ons kleine land
met plaats voor allen

     zijn wij een trotse natie, wij met
zij die we het land uit sturen

staan vast als de bergen vallen
     een knikkende natie wij en

we herdenken lege stoelen aan het water

zijn een moderne natie, wij met
de kinderen het land uit gestuurd
     een klein land

echt elk

     wilde knallen maar het land heeft
zijn eigen logica zo lief
verenigt en geeft naam aan de massa en

het individu moet gaan
met ons missende gezicht

Herdichting van Anne Bøe: (jeg ville rase)
Het oorspronkelijke gedicht in het Noors
Herdichting met toestemming van de dichter. Is nog lang niet af en kom vooral met opmerkingen. Doen!

wat gedachten