Hij had zes granaten en schoot ze allemaal in het doel. Nu is het tijd voor een andere uitdaging.

Het Nederlandse Alfa-eskadron is nu bezig met de grote NAVO-oefening Cold Response. De mannen met de zware Leopard-tanks zijn al een paar weken in Noord-Noorwegen. Ze deden behalve een koudweertraining ook schietoefeningen. Voor het eerst in bergen en bij temperaturen ver onder nul. Normaal oefenen ze op vlakke schietterreinen in Duitsland.

– Het was heel anders dan in Duitsland, omdat je hier echt tegen de bergen op schiet, zegt Jeremiah Meijers (24), schutter Leopard 2 A6.
– Je merkt ook dat de munitie kouder wordt. Maar het heeft niet zoveel effect als je gaat schieten. Binnenin de tank controleer je alles, kun je alles nog verstellen om het doel te raken. Het was een hele mooie ervaring. Mijn laatste keer schieten was het ook. We kregen zes granaten mee, en alle zes waren raak. Een mooie afsluiting.

Nederlandse Leopard 2 A6 in positie bij Bjerkvik. Foto: Claus Andreas Østby/ Forsvaret

Meijers hoopt terug in Nederland al snel te beginnen met een opleiding in de Luchtmobiele Brigade , een infanterie-eenheid die gespecialiseerd is in samenwerking met helicopters. Hij vindt het tijd voor iets anders na een jaar en negen maanden als tankschutter.

– Ik heb me goed vermaakt, vind het nog steeds een mooi apparaat. Ze worden alleen niet ingezet op uitzendingen, dat is wel jammer.

Volgens de eskadroncommandant, ritmeester Olaf Brink, is dit verloop inherent aan een beroepsleger. Net als in de civiele maatschappij zoeken mensen na een paar jaar een nieuwe uitdaging.
– Ergens is het gezond dat je niet constant op dezelfde plek blijft. Maar voor mij als commandant is het wel jammer. Ik raak ervaren jongens als zij kwijt en krijg nieuwe jongens die ik helemaal vanaf het begin moet trainen.

Als de E6 straks weer aan gort ligt, is dat niet de schuld van deze kerels.

– We hadden liever gehad dat de Noren de E6 niet hadden geveegd, zegt ritmeester Olaf Brink.

Hij commandeert ongeveer 85 Nederlanders in het het Alfa-eskadron tijdens de oefening Cold Response. De jongens zijn nu een paar dagen onderweg met hun zware Leopold 2 A6-tanks. Soms op moeilijk begaanbaar terrein, maar ook veel op de grote weg, de E6.

– Als je op terrein rijdt worden er een aantal blokken uit de rupsbanden gehaald. Er komen kruisen in te zitten, die meer grip geven. Maar als je daarmee rijdt op een weg die zo schoon is, dan rij je de hele weg kapot. Dat levert heel veel extra werk op voor die mannen, omdat ze al die kruisen eruit moeten slaan, vertelt Brink.

Kruisen er in en er uit slaan, is dat iets wat Noren niet ‘orken’? In elk geval kregen de Nederlanders complimenten van de Noorse oefenleiding.

– Het verbaasde ons wel dat wij blijkbaar het enige clubje waren dat dit deed. Het is ons aangeleerd, zegt bestuurder Zeno Stobbelaar.

Hij en schutter Jeremiah Meijers vinden het vanzelfsprekend dat je als professional alles doet om schade aan de weg te voorkomen. En ach, zoveel moeite is dat losmaken en inzetten van die kruisen nou ook weer niet. Binnen twintig minuten is het klusje gepiept.

De grote jaarlijkse NAVO-oefening Cold Response is begonnen. Ongeveer 8500 militairen uit veertien landen doen mee. Nederlanders zijn na Noren de grootste groep. En het is -22.

Rond 400 Nederlandse militairen van de Landmacht volgden de afgelopen twee weken in omgeving Setermoen een koudweertraining als voorbereiding op de oefening. Het gaat om eenheden van 43 Gemechaniseerde Brigade (mensen in zware tanks en lichtere Fenneks) en eenheden van het Operationeel Ondersteuningscommando Land (een hospitaalcompagnie en een transport- en bevoorradingscompagnie).

De chauffeurs volgden een ‘Arctic Drivers Course’. Leren een tank van 65 ton op de weg te houden als het glad is. Dat je tegenintuïtief wat gas moet geven als je slipt. En de sneeuw van de rupsbanden moet scheppen als je stopt, anders worden het grote ijsklompen en kom je niet meer weg.

Andere onderdelen waren het beroemde wakduiken, je bewegen door de sneeuw met sneeuwschoenen die ze zelf ‘laplanders’ noemen, slapen in tenten, zelf een sneeuwhol graven en leren wat je moet doen als je door een lawine wordt overvallen.

– Een goede leerschool voor Landmachtmilitairen. Het is weer eens wat anders dan een bos, vertelt Eerste Luitenant Martijn Bronkhorst.

– Je houdt elkaar in de gaten, ‘doe jij op tijd je handschoenen aan’, ‘doe jij niet teveel lagen aan.’ Ook zweet bevriest immers. Je moet continu scherp blijven op je kleding en op elkaar. Er is een gevoel van verbondenheid, want je moet het met elkaar rooien.

Voor de meesten dan. Zes militairen werden naar huis gestuurd med bevriezingingsverschijnselen (Noors) aan bijvoorbeeld tenen. Hoewel het om lichtere wonden gaat (frostnip en het iets ernstiger frostbite), wilde men geen risico nemen.

– Er zijn altijd een paar eigenwijze jongens die de kledingdrills niet opvolgen. Dat wordt gelijk gestraft in dit klimaat, het is een harde leerschool. Zonde, want ze missen een heel stuk mooie training, zegt Bronkhorst.

Twee berichten met video van het Nederlandse Ministerie van Defensie:
Slipcursus in Noorse sneeuw
Verkenners trotseren ijzige kou in Noorwegen

Update 24 februari:
Een video van Cold Response . Het Ministerie van Defensie heeft het over 14000 deelnemers. Maar het zijn er slechts een kleine 8500, afgaand op het Noorse Forsvaret over Cold Response. Poeh, ‘t is zo al druk genoeg op de weg!

Hij is al voorzichtig begonnen. Je ziet voertuigen tanks vervoeren naar de kazerne en de eerste mannen in witte overalls. Vanaf volgende week valt er echt niet meer aan te ontkomen.

Negenduizend deelnemers uit veertien landen, waaronder Nederland, doen mee met oefening Cold Response. De landmacht is het sterkst vertegenwoordigd, maar ook marine- en luchtmachtafdelingen en ‘special forces’ zijn aanwezig. Velen gaan eerst een weekje wintertrainen (wakduiken, bij een aantal nationaliteiten gevolgd door een glaasje sterke drank, maar bij Noren door fruktsjimpanse ;-)), sneeuwhutten bouwen, kleren aan- en uitdoen. Vervolgens doen al die nationaliteiten en eenheden een gezamenlijke militaire oefening volgens een scenario. Dit jaar gaan ze voor het eerst ook Noord-Zweden binnen.

In Defensietaal heet het zo:
“De deelnemers zullen oefenen met het inzetten en gebruiken van militaire ‘reaksjonsstyrker’ (reactiekrachten? Sla me niet dood) in een crisisgebied, waar ze alles van hoogintensieve oorlogsvoering tot terreurdreigingen en massademonstraties moeten hanteren. De soldaten moeten een balans vinden tussen het gebruik van diplomatieke en militaire machtsmiddelen. Het is ook belangrijk dat de strijdkrachten in een internationaal milieu kunnen oefenen, waar ze een gemeenschappelijke taal en procedures moeten beheersen.”
Fakta CR 2010 (Noors)

Vorig jaar bezocht ik de jongens van Jan de Witt:
De jongen die tandenborstels at

Ik wil graag opnieuw Nederlandse jongens en meisjes interviewen!

– Skrive gladsaker og ta bilder, det krever mye arbeid, sier Oberstløytnant Vegard Finberg.
Han er sjefen for pressesenteret på Bardufoss flyplass under Cold Response 2009.
– Men den primære og viktigste rollen ved pressesenteret her oppe er håndtering av større ulykker. Det er det vi trener mest på og gjør mest forberedelser til. Sørger for at vi får ut et riktig bilde av situasjonen. At vi er på stedet og støtter pressen der ute, legger forholdene til rette for at de får bildene og den sanne informasjonen.
Han var ikke tilstede ved dødsulykken under Cold Response 2006, der to soldater mistet livet. Han har hørt at pressen var altfor pågående, og at det var grunnen til at mediene ble nektet tilgang.
Forsvarets pressemelding etter dødsulykken i 2006

Oppdatering 25. mars:
Sju spanske soldater skadd, NRK Nordnytt 22. mars 2009.
Forsvarets pressemelding om samme ulykken (Ligger nå i Forsvarets artikkelarkiv, ikke lenger på Cold Response-nettstedet)
Tysk helikopter havarerte. Forsvarets pressemelding 21. mars.

– Altijd als we in het veld zijn, zetten we dit even aan, vertelt sergeant-majoor Marnix.
Uit de laptop klinkt het liedje ‘De Marinier’.
– Dan weten we weer waarvoor we het doen.

‘Meer dan 330 jaar
Staat hij al met zijn leven klaar
Van poolcirkel tot evenaar
De marinier, deee marinier
Omhoog, omlaag, door berg en dal
Het interesseert hem echt geen bal
Hij vecht op zee en aan de wal
De marinier, de marinier’

Het liedje heeft acht coupletten- dat ze nog op het eiland Andørja zijn gekomen!