“Een oude Samische bedelaarster trok op de dag voor kerst van boerderij naar boerderij. Ze had een boot waar ze mee roeide. Ze kwam bij boerderijen van Samen en bedelde om vlees, rendiermelk en nog meer dingen die Samen gewoonlijk hebben. Het was al laat op kerstavond en ze kreeg kaas, vlees en andere dingen die bij kerst horen. En alles wat ze kreeg stopte ze in haar plunjezak.
Het was al avond en het daglicht was bijna verdwenen toen ze wegging van de boerderij van de Samen. Ze ging naar de zee waar haar boot lag. Maar toen ze het strand op kwam, zag ze een rode koe en ze hoorde een stem uit het donker, die zo klonk: ‘Ga, ga! Ga niet, ga niet!’ ”
De vrouw raakt buiten zichzelf van angst. De volgende dag, eerste kerstdag, wordt ze dertig kilometer uit de buurt van haar boot gevonden. Mensen verzorgen haar en na wat misverstanden komt ze terug bij haar familie.
“Toen ze thuis was gekomen, vertelde ze haar familieleden over de koe, dat die rood was, en over de stem die haar bevolen had te gaan en te gaan en die haar vervolgens verbood te gaan en te gaan, en over de vaart waarmee ze had gevaren in de nevel tussen hemel en aarde en over bergen en dalen.
Zo was ze daar gekomen en meer dan dat wist ze niet te vertellen.”
Dit verhaal vertelde Ole Jonsen uit Ibestad in 1883 aan de bekende Samische taal- en cultuuronderzoeker Justus Qvigstad. Hij nam het op in zijn verzameling ‘Samiske beretninger’ (Samische vertellingen).
Een raadselachtig verhaal. Het commentaar van Brita Pollan helpt. Je moet oppassen voor de Oskoreien. Morgen meer!
Samiske beretninger, i utvalg fra J. K. Qvigstads Samiske eventyr og sagn I-IV, 1927-1929. Innledning, kommentarer og språklig bearbeidelse ved Brita Pollan. Aschehoug, 1997.