– Ik joikte twee joiks. Een over ‘Kautokeino bloedig mes’, (die verwijst naar de Kautokeino-opstand, KSD) en een joik die ik ter plekke bedacht.
Dat vertelt de Samische schrijver en sjamaan Ailo Gaup, die vorige week in Groningen te gast was bij het evenement ‘de literaire poolnacht’. Hij las voor uit zijn drie gedichtenbundels. Uit de jaren ’80 zijn die alweer- lang voor hij zijn boeken over sjamanisme schreef. Journaliste Joyce Roodnat interviewde hem en de andere uitgenodigde schrijvers. Daaronder waren de Noor Lars Saabye Christensen, de Groenlander Ole Korneliussen en Bernlef. Er was een interview met Herbjørg Wassmo op film te zien, gemaakt toen ze in oktober in Nederland was.
Ongeveer 130 mensen bezochten de avond. Neeltje Wiersma, literair vertaalster Noors-Nederlands, was een van hen. Zij vond het een leuke en bijzondere avond met een overvol programma. De schrijvers vond ze soms moeilijk te verstaan, maar gelukkig werd de Nederlandse tekst van de meeste voorgelezen fragmenten op het scherm vertoond.
Bernlef las voor uit Alles teruggevonden/ niets bewaard , een gedichtencyclus van 66 strofen uit 1982. De poolcirkel ligt op 66 (komma nog iets) graden noorderbreedte, toevallig of niet? De leegte van het poollandschap trekt Bernlef aan en inspireert hem.
Die visie werd niet door alle noordelijke auteurs gedeeld. Voor Wassmo staat kou gelijk aan eenzaamheid. Op ski’s overal naar toe, ook naar de utedo (pleehok buiten), en daar de wind langs je billen voelen. Voor Ole Korneliussen betekent de arctische natuur een harde strijd om te overleven, kou, nattigheid. De praaachtige arctische natuurfoto’s die werden vertoond vond hij dan ook lelijk. Niks romantisch en mooi.
Hier is een verslagje door de organisatie: op zoek naar de arctische passie bij bijzondere auteurs.