Ik was zo gelukkig de première van deze film te zien op het Tromsø International Film Festival.
Regisseur Ellen-Astri Lundby groeide op in de Oslose buitenwijk Lambertseter. Haar moeder kwam uit Lerresfjord in Finnmark,
maar was na de evacuatie van Finnmark in de hoofdstad terechtgekomen en daar gebleven. Ze praatte nooit over haar achtergrond.
Als kind kreeg Lundby een Samenmuts toegstuurd als kado van haar grootmoeder.
Toen ze die later tegenkwam in de oude spullen zette dat een proces in werking. Lundby ging in Finnmark op zoek naar haar wortels. Het werd een documentaire over vernoorsing, schaamte, moeten verdringen van je achtergrond. Het gebeurde bijvoorbeeld dat Samische kinderen op internaten gestraft werden als ze hun moedertaal spraken. Een oom vertelt dat de leraar bij zijn ouders thuis kwam om hen op het hart te drukken alleen nog maar Noors te praten. Dit is een zwaar thema, maar Lundby en haar geïnterviewden weten hier ook humor in te stoppen. De beroemde antropologisch onderzoeker Harald Eidheim stuitte in het begin op veel weerstand en mensen weigerden Samisch met hem te spreken. Maar daar wist-ie wel iets op: hij kon vanuit zijn kamer afluisteren wat er in de keuken beneden allemaal werd besproken.
Er gingen regelmatig lachsalvo’s door de zaal. Er waren trouwens aardig wat aanwezigen in kofte.
Lundby concludeert dat je je achtergrond moet erkennen als een deel van jezelf.
Een ontroerend moment is als Lundby haar moeder, die nu Alzheimer heeft, oortelefoons opzet met een joik uit dit gebied: Stállo.
‘Wees niet bang in de boot, kinderen, want Stállo zorgt voor jullie’. De moeder zegt anders niet veel, maar begint nu mee te mummelen.
Deze joik zong Karen Anne Buljo ook tijdens de voorstelling.